Michiels laatste tocht
Na het beëindigen van de Derde Engels-Nederlandse oorlog, vecht de Republiek ter land en ter zee verder tegen een andere vijand: Frankrijk.
Op zee vinden de slagen voornamelijk in de Caraïben en de Middellandse Zee plaats.
Oorlog met Frankrijk
Spanje roept de hulp in van de Republiek in de strijd tegen Frankrijk en wenst Michiel de Ruyter als opperbevelhebber van het hulpeskader. Hoewel Michiel al 68 jaar is, aanvaardt hij deze opdracht. Zijn loyaliteit aan de Republiek en het ontbreken van een opvolger zijn waarschijnlijk de verklaring hiervoor.
De Fransen steunen de opstand tegen de Spanjaarden in Messina op Sicilië. Spanje vreest dat - het toen Spaanse - Sicilië en Napels door Frankrijk zullen worden veroverd. Op 8 augustus 1675 vaart Michiel op de Eendracht in een klein eskader uit. Op de afbeelding is de rede van Vlissingen te zien, waarvan hij al zo vaak in zijn leven per schip is vertrokken.
Wat vind jij ervan dat Michiel op zijn leeftijd en met zijn staat van dienst met een zwakke vloot en als onderdeel van een hulpeskader de oorlog wordt ingestuurd?
Michiels laatste zeeslag
Op 8 januari 1676 vindt de eerste slag in de buurt van het eiland Stromboli plaats. De slag eindigt onbeslist. Op 22 april treft Michiel wederom de Fransen, onder bevel van admiraal Duquesne, in de zeeslag bij de Etna (ook wel de slag bij Agosta genoemd).
Omstreeks half vijf 's middags wordt Michiel door een Franse kanonskogel geraakt. Zijn rechterbeen wordt verbrijzeld en van zijn linkervoet wordt het voorste deel afgeschoten. Hij raakt even buiten kennis. De gevechten blijven doorgaan en als Michiel enigszins is bijgekomen, blijft hij orders aan zijn manschappen geven.
Als het donker wordt eindigt de zware strijd. De strategische overwinning gaat naar de Fransen, maar beide vloten lijden zeer grote verliezen.
Het overlijden van een held
Michiel ondergaat hevige pijnen en bidt veel. In de nacht van 26 op 27 april krijgt hij koorts als gevolg van zijn verwondingen en die neemt alsmaar toe.
Zijn laatste adem blaast hij in de avond van 29 april uit. Op 1 mei worden zijn ingewanden begraven bij Syracuse op Sicilië. Het gebalsemde stoffelijk overschot wordt in een loden kist aan boord van zijn schip Eendracht terug naar Nederland gevaren.
In dit artikel van Omroep Zeeland kun je lezen dat Frits de Ruyter de Wildt in april 2021 de begraafplaats van de ingewanden van Michiel de Ruyter op Sicilië heeft kunnen traceren.
De sleutel van de grafkelder
Bijna een jaar na zijn dood, op 18 maart 1677, wordt Michiel de Ruyter in de Nieuwe Kerk te Amsterdam begraven. De eervolle en grootscheepse begrafenis kost 14.646 gulden die door de Staten-Generaal wordt betaald. Omgerekend naar nu zou dat bijna 180.000 euro zijn.
Vanaf 1681 is de kist omgeven door een praalgraf. Bij verschillende gelegenheden mogen belangstellenden tegen betaling van 'een fooi' het lichaam in de grafkelder bekijken; dit is mogelijk aangezien de kist is voorzien van glas-in-loodruitjes. De kist en het lijk worden hierdoor in de loop der jaren aangetast door vocht en blootstelling aan zuurstof. In 1881 betaalt de staat een nieuwe kist.
In de loop der tijd wordt de grafkelder geregeld geïnspecteerd. Als blijkt dat het gebalsemde lichaam in zeer slechte staat verkeert, besluit de familie dat een nieuwe kist voorgoed gesloten moet blijven. Om af te dalen naar de kelder is een sleutel nodig. In dit filmpje kun je zien dat deze sleutel nu in het muZEEum is te bezichtigen.
Het glas-in-lood raam in de Sint Jacobskerk
De herinnering aan de grootste Nederlandse zeeheld wordt na zijn overlijden levend gehouden. Onder andere boeken, gedichten en toneelstukken verschijnen over zijn leven. Ook worden zijn geboorte- en sterfdag met regelmaat gevierd. Bij de grootscheepse herdenking in 1957 van de 350e geboortedag van Michiel wordt het idee geopperd een gedenkraam in de Sint Jacobskerk in Vlissingen te plaatsen.
De Haagse glazenier P.A.H. Hofman krijgt in 1962 opdracht het raam te ontwerpen. Na zijn overlijden in 1965 voltooit zijn collega W.L. Wagemans het bijzondere venster. Het is in 1966 onthuld. Op deze pagina van het Zeeuws Archief staat een uitgebreide uitleg over het ‘De Ruyterraam’.
Als je alles gezien hebt in het muZEEum, kun je gelijk naar de kerk doorlopen om te kijken. Dezelfde kerk die Michiel als jongen heeft beklommen!
Het beeld van Michiel
Natuurlijk heeft Vlissingen ook een standbeeld van Michiel de Ruyter. Je hebt het vast al op het Keizersbolwerk zien staan.
Vlissingers noemen het gietijzeren beeld liefkozend Michieltje. Met een meeuw op zijn hoofd, zoals op de foto, zul je hem geregeld aantreffen.
Beeldhouwer Louis Royer heeft het gemaakt en vanaf de officiële onthulling op 25 augustus 1841 stond het op het De Ruyterplein. Sinds 23 augustus 1894 staat het formeel op de huidige locatie.
In 2020 zijn verschillende standbeelden van Nederlandse 'helden' omver getrokken, omdat ze bijvoorbeeld bij de slavenhandel, de VOC of het schenden van mensenrechten betrokken zijn geweest. Wat is jouw mening over Michiel de Ruyter en zijn standbeeld?
